استقلال نهاد وکالت، تامین کننده نفع همزمان دولت و ملت

استقلال نهاد وکالت، تامین کننده نفع همزمان دولت و ملت
اسفند 6, 1401
335 بازدید

هرچه وکلا و کارآموزان وکالت توانمندتر باشند می‌توان انتظار داشت که نهاد وکالت به عنوان یکی از حلقه‌های اتصال مردم و حاکمیت در انجام مسئولیت خود موفقیت بیشتری به دست آورد.

به گزارش روابط عمومی اسکودا، به مناسبت هفتادمین سالروز استقلال کانون وکلای دادگستری، روسای کانون‌های وکلای دادگستری، در یادداشت‌هایی با عنوان «نگاهی به نهاد وکالت پس از هفتاد سال استقلال» به تببین دیدگاه‌های خود پیرامون استقلال نهاد وکالت و جامعه وکلای دادگستری می‌پردازند.

حجت‌اله محمدی، رئیس کانون وکلای دادگستری استان ایلام در یادداشت پیشرو که به مناسبت هفتادمین سالروز استقلال کانون وکلای دادگستری به رشته تحریر درآورده است، استقلال نهاد وکالت را تامین کننده نفع همزمان دولت و ملت معرفی می‌کند.

متن کامل یادداشت که در ویژه‌نامه هفتادمین سالروز استقلال کانون وکلای دادگستری ایران با عنوان «وکیل مردم» و توسط روابط عمومی اسکودا منتشر شده، به شرح ذیل است:

استقلال نهاد وکالت، تامین کننده نفع همزمان دولت و ملت

مایلم تا بحث را با نقل قولی از گذشتگان آغاز کنم. از قدیم گفته‌اند «شرف المکان بالمکین»، مراد از این گذاره یعنی ارزش هر جایگاه به اشخاصی است که آن را اختیار کرده‌اند. از زمان برپایی نظام دادگستری مدرن در ایران که یکی از دستاوردهای انقلاب مشروطیت بود، حرفه وکالت نیز در اختیار وکلای دادگستری قرار گرفت که این اختیار با تمام فراز و فرودهای سنوات گذشته، از جمله استقلال نهاد وکالت در هفتاد سال گذشته همچنان ادامه دارد.

این نقل قول به روشنی وصف حال وضعیتی است که کانون وکلای دادگستری در هفتادمین سال استقلالش قرار دارد.

حفظ اعتبار و احترام حرفه وکالت ارتباط مستقیم با میزان توانایی، قابلیت و کیفیت انجام آن از ناحیه وکلای دادگستری دارد. به طرق اولی پذیرفته شدگان در آزمون کارآموزی وکالت در مقام نسل بعدی وکلای دادگستری در اعتبار دادن به این شان و منزلت اجتماعی، دارای چنین وزن و اعتباری هستند.

هر قدر وکلای دادگستری و یا کارآموزان این حرفه در شرح وظایف حرفه‌ای خود، یعنی دفاع از موکلان در دعواهای حقوقی، تضمین حقوق عامه و استقرار حاکمیت قانون توانمندتر باشند، ارج و قرب حرفه وکالت بیشتر و شان و منزلت اجتماعی نهاد آن رفیع‌تر است.

از همین روست که خاصه در موقعیت حساس کنونی، نحوه صدور مجوز وکالت به افراد حقوقدانی که در صف متقاضیان ورود به این حرفه قرار دارند، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.

هرچه این روند به ماهرتر شدن و تقویت واجدان احراز حرفه وکالت منجر شود، طبیعی است نقل قولی که در آغاز صحبتم به آن اشاره کردم، بیشتر معنی پیدا می‌کند.

اگر بخواهم واضح‌تر صحبت کنم، جا دارد که یادآور شوم که حرفه وکالت چیزی به مراتب فراتر از گذراندن و مسلط شدن بر واحدهای درسی است که در دانشکده‌های حقوق به دانشجویان ارائه می‌شود.

درست است که در عصر حاضر به دلیل پیچیده‌تر شدن مناسبات و روابط اجتماعی، تمرکز و تسلط علمی ‌بر یک گرایش حقوقی خاص یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است اما وکالت به ویژگی‌ها و مهارت‌هایی هم نیاز دارد که کمتر می‌توان در مراکز آکادمیک آنها را آموخت.

در کنار تبحر قانونی، داشتن حضور ذهن قوی، فن بیان گیرا، روابط عمومی ‌بالا، شجاعت و شرافت از جمله ویژگی‌های قائم به شخصی است که وکیل دادگستری و کارآموزان این حرفه باید از آن برخوردار باشند. کسب این مهارت‌ها می‌تواند ذاتی یا اکتسابی باشند، مهم آن است که وکلای دادگستری هرچه بیشتر این خصایص را در خود تقویت کنند تا هم خود و هم صنفشان در جامعه از ارج و قرب بیشتری برخوردار باشد.

مخلص کلام، وکالت نیز مانند مهندسی و یا پزشکی یک عنوان پیشوند است برای مخاطب قرار دادن افرادی خاص از جامعه و کسانی که واجد شرایط اطلاق این عنوان هستند و آن را به صورتی انحصاری و اختصاصی با خود یدک می‌کشند باید از نظر فردی به قدری قابلیت داشته باشند که با هربار مخاطب واقع شدن ارزشی بر منزلت اجتماعی این حرفه بیافزایند.

درست است که افزوده شدن بر تعداد وکلا می‌تواند شرایط ارائه خدمات وکالت را به سود متقاضیان این خدمات تغییر دهد اما در عین حال هرقدر که صاحبان این حرفه از نظر دانش علمی، تخصص و مهارت شخصی مجرب‌تر باشند، جامعه وکلای دادگستری و نهاد وکالت پویاتر خواهند بود و این پویایی موهبت و مزیتی است که در عصر پیچیده کنونی بسیار ارزشمند تلقی می‌شود.

برای درک بهتر اهمیت این پویایی، جا دارد که یادآور شوم، نهاد وکالت به عنوان قدیمی‌ترین نهاد مدنی و قانونی کشور، مسئولیتی چند بعدی دارد، از یکسو به واسطه مستقل بودنش از حاکمیت قضایی، ضامن برخورداری شهروندان از حق دادخواهی عادلانه است و از سوی دیگر اگرچه ممکن است استیفای این حق در برخی مواقع و برهه‌ها به تقابل جامعه وکالت با حاکمیت منجر شود اما در مجموع تامین کننده نفع همزمان دولت و ملت است.

ایفای صحیح این وظیفه ذاتی به عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی نهاد وکالت در نهایت باعث بهبود و تقویت رابطه حاکمیت با افکار عمومی‌خواهد شد، بنابر این هرچه وکلا و کارآموزان وکالت توانمندتر باشند می‌توان انتظار داشت که نهاد وکالت به عنوان یکی از حلقه‌های اتصال مردم و حاکمیت در انجام مسئولیت خود موفقیت بیشتری به دست آورد.